Reaktif enerji, direkt olarak tüketilmez, bir şebekeye bağlı olarak aktifleşir. Gerekli olan manyetik alan sağlanır ve ardından şebekeye geri verilir. Bu işlemin olumsuz yanları da vardır. Şebekeden çekilen reaktif enerjide artış oldukça şu maddeler gerçekleşir:
- Tüketicinin harcayacağı enerji artar.
- Enerji üretim, iletim ve dağıtım maliyetleri artar.
- Şebekedeki güç kayıpları artar.
- Şebeke hattının enerji taşıma kapasitesi düşer.
Elektrik enerjisi, tüm dünya genelinde en çok ve en yaygın şekilde kullanılan enerji türlerinden biridir. Dünya geneli önemi olan bu enerjinin, ekonomik ve maksimum verimle üretilmesi için çalışmalar yapılır. Bu çalışmalarda da reaktif güç kompanzasyonunun önemi ortaya çıkar. Enerji nakil hatlarının en verimli şekilde kullanılması, dağıtılması ve tüketilmesi önemli noktalar arasındadır. Kompanzasyon, elektrik kayıplarını önlemek ve çekilen reaktif gücü minimuma düşürmek amacıyla yapılır.
Yasa gereği 9 kw’ın üstünde olan yerlerin kompanzasyon kullanması zorunludur. İşletmelerin yanı sıra binalarda da kullanılır. Kompanzasyonda beslenme kablosu, kesici gibi alet ve malzemelerin büyük boyutlu olarak seçilmesi gerekir.
- Reaktif güç kontrol rölesini otomatik devreye alır.
- Uygulanması gereken cosQ ayarını reaktif güç kontrol rölesinin desteği ile yapar.
- Reaktif güç kontrol rölesi de çabuk anahtarlama elemanlarının yanında kondansatörleri devreye alır.
- Kondansatörler devreye alındığında anlık reaktif güç ihtiyacı karşılanır.
- Sistemsel ihtiyacın giderilmesi için ana pano girişine kondansatör bağlanarak devre sabitlenir.
Kompanzasyon ile verimli bir elektrik süreci oluşturulur ve fazla veya hatalı kullanımın önüne geçilir. Buna göre yalnızca enerji israfını önlemek için dahi kompanzasyon yapılabilir. Kompanzasyon şartı mesken aboneleri ve işletme aboneleri arasında farklıdır. Mesken aboneleri için bağlantı gücü 9 kW sınırını geçenler için bu uygulamaya geçilmelidir. İşletmelerde ise harcanan endüktif enerji, aktif enerjinin en fazla %33’ü kadar olabilir. Kapasitif enerjide de aktif enerjinin en fazla %20’si kadar olması gerekir. Bu yüzdeliklerin aştığı durumlarda ceza faturası yansıtılır. Ceza olmaması ve elektriğin kontrol altına alınabilmesi için bu değerlere göre kompanzasyon sistemine geçilebilir.
